 Εικόνα: Αρμένιοι πολίτες, συνοδευμένοι από Οθωμανούς στρατιώτες, πέρασαν από το Harput σε φυλακή στο κοντινό Mezireh (σημερινό Elazig), Απρίλιος 1915. (Πηγή εικόνας: American Red Cross / Wikimedia Commons) |
Σε συμπόσιο στην Άγκυρα στις 24 Απριλίου - την 104η επέτειο της γενοκτονίας των Αρμενίων – Ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αρνήθηκε για ακόμη μία φορά την μαζική δολοφονία των Χριστιανών το 1915 από τα χέρια των Οθωμανών Τούρκων. «Η μετεγκατάσταση των συμμοριών Αρμένιων και των υποστηρικτών τους που σφαγίασαν τον μουσουλμανικό λαό, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών, στην ανατολική Ανατολία, ήταν η πιο λογική ενέργεια που θα μπορούσε να ληφθεί σε μια τέτοια περίοδο,» είπε ο Ερντογάν. Αυτό το απόσπασμα δημοσιεύτηκε στην επίσημη σελίδα «Τουρκική Προεδρία» στο Twitter.
«Η δήλωση του Ερντογάν ήταν αποδεδειγμένα λανθασμένη, παραπλανητική και προσβλητική,» είπε ο Vicken Babkenian, ανεξάρτητος ερευνητής για το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Ολοκαυτώματος και Μελετών Γενοκτονίας, στο Gatestone σε πρόσφατη συνέντευξή του.
Ο Babkenian, απόγονος επιζώντων γενοκτονίας και από τις δύο πλευρές της οικογένειάς του, εξήγησε:
«Η εκτεταμένη και συστηματική δίωξη εις βάρος των γηγενών Αρμένιων από την οθωμανική κυβέρνηση το 1915-23 είναι καλά τεκμηριωμένη και ήταν ένα από τα κυριότερα παραδείγματα εγκλημάτων τέτοιου είδους που οδήγησαν τον νομικό Εβραιο-Πολωνικής καταγωγής, Ραφαέλ Λέμκιν, να δημιουργήσει τη λέξη «γενοκτονία» το 1944. Το tweet του Ερντογάν –την ημέρα που ήταν αφιερωμένη στην Γενοκτονία των Αρμενίων – είχε σαφώς ως στόχο να κατευνάσει το υπερεθνικιστικό στοιχείο στην Τουρκία εις βάρος της ιστορικής αλήθειας.
«Δεν πιστεύω ότι υπάρχει σήμερα άλλος αρχηγός κυβέρνησης στον κόσμο που να έχει εκφράσει μια τόσο απαξιωτική άποψη για την τεκμηριωμένη εξολόθρευση των αυτόχθονων πληθυσμών του έθνους του. Είναι η χειρότερη μορφή άρνησης μιας γενοκτονίας. Το μήνυμα του Ερντογάν μπορεί να ερμηνευθεί ως εξής: Η Τουρκία δεν δείχνει μεταμέλεια για αυτό που συνέβη στους Αρμένιους το 1915. Τους άξιζε αυτό που έπαθαν και δεν έχουμε καμία πρόθεση να αναγνωρίσουμε το παρελθόν μας ή να ακολουθήσουμε μια πολιτική μεταβατικής δικαιοσύνης.»
Ο Βασίλειος Μειχανετσίδης, μελετητής γενοκτονιών με έδρα την Αθήνα και συντάκτης του βιβλίου του 2012, Η Γενοκτονία των Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, επίσης επέκρινε την ψευδή απεικόνιση που παρουσιάζει ο Ερντογάν για τη μαζική δολοφονία των χριστιανών από τους Τούρκους. Είπε στο Gatestone:
«Αυτό στο οποίο ο Ερντογάν αναφέρεται ως «μετεγκατάσταση» ήταν στη πραγματικότητα η απέλαση απλών πολιτών – κυρίως γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων – προς το εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Αυτοί οι πληθυσμοί δεν μετεγκαταστάθηκαν απλά σε άλλη περιοχή, παρά τα λεγόμενα του τουρκικού κράτους. Στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης ή σε απομακρυσμένες περιοχές στο εσωτερικό της χώρας όπου είτε δολοφονήθηκαν είτε τους άφησαν να πεθάνουν από τις κακουχίες, την εξάντληση, την πείνα και τις επιδημίες – κατά τη διαδρομή, ή φτάνοντας στον προορισμό τους.»
«Αυτές οι 'μετεγκαταστάσεις' οδήγησαν στη μερική ή ολική καταστροφή πολλών ελληνορθόδοξων κοινοτήτων που είχαν ζήσει στην Ανατολία για σχεδόν 3.000 χρόνια.
«Η συνεχής τουρκική κρατική πολιτική όσον αφορά την άρνηση της γενοκτονίας δείχνει πόσο επιρρεπής είναι η Τουρκία στο να διαπράξει μια ακόμη γενοκτονία, αλλά και πόσο σημαντικό και απαραίτητο είναι για τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει τη γενοκτονία ως μέσο για να αποτρέψει την επανάληψή της από έναν αρνητικό και επιθετικό δράστη.»
Η Anahit Khosroeva, απόγονος επιζώντων της γενοκτονίας των Ασσυρίων, ακαδημαϊκός και λέκτορας στο Ινστιτούτο Ιστορίας της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών που εδρεύει στην Αρμενία, είπε στο Gatestone:
«Αυτό που ο Ερντογάν αποκαλεί ψευδώς ως «μετεγκατάσταση» ήταν για εμάς - τους απόγονους των επιζώντων των γενοκτονιών των Αρμενίων και των Ασσυρίων - εκπατρισμός. Οι αυτόχθονες Αρμένιοι και Ασσύριοι αφανίστηκαν από την αρχαία πατρίδα τους.
«Ο ισχυρισμός [από τον Ερντογάν και άλλους] ότι τα τουρκικά αρχεία είναι ανοιχτά στο κοινό δεν αληθεύει – ειδικότερα όσον αφορά τη πρόσβαση σε υλικό για τις γενοκτονίες των Αρμενίων και των Ασσυρίων από αμερόληπτους μελετητές. Τα αρχεία είναι ανοιχτά αλλά μόνο για ερευνητές που δουλεύουν για τα συμφέροντα του τουρκικού κράτους.»
«Δεν έχει σημασία τι λέει η Τουρκία, η γενοκτονία των Αρμενίων ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας έχει αναγνωριστεί και καταδικαστεί από 27 χώρες σε όλο τον κόσμο.»
Αυτό δεν εμπόδισε τον Ερντογάν και τους υποστηρικτές του να αρνούνται τη γενοκτονία και ταυτόχρονα να είναι περήφανοι γι 'αυτό. Αυτός είναι ο μηχανισμός προπαγάνδας που έχει μετατρέψει τα θύματα σε δράστες και έχει διαμορφώσει την επίσημη ιστοριογραφία της Τουρκίας από την ίδρυση της Δημοκρατίας το 1923. Τα τουρκικά σχολικά βιβλία εξακολουθούν να διδάσκουν ότι οι «υποχθόνιοι» Έλληνες, Αρμένιοι και Ασσύριοι ανάγκασαν τους Οθωμανούς Τούρκους να ενεργήσουν σε αυτοάμυνα.
Εν τω μεταξύ, την ημέρα που ο Ερντογάν έκανε την ομιλία στην οποία ανέφερε πως τα θύματα της γενοκτονίας ήταν υπεύθυνα για την κακομεταχείριση τους, η τουρκική αστυνομία εμπόδισε την Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRA) να πραγματοποιήσει προγραμματισμένη τελετή εις μνήμη των θυμάτων στην Κωνσταντινούπολη.
Η Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκανε την τελετή στα γραφεία της, ο πρόεδρος από κοινού, Eren Keskin είπε:
«Ζούμε ξανά υπό τον έλεγχο της παρανομίας. Διανύουμε πάλι μια περίοδο σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η καταραμένη κληρονομιά συνεχίζεται σε νέες μορφές
«Σήμερα είναι η 24η Απριλίου – η επέτειος της γενοκτονίας των Αρμένιων. Αλλά η αντίδραση στη μνήμη της γενοκτονίας είναι ισχυρή. Ακόμη και η κήρυξη μίας ημέρας εορτασμού δεν είναι ανεκτή.»
Ο μελετητής γενοκτονιών Βασίλειος Μειχανετσίδης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για να είναι η Τουρκία μια πραγματικά δημοκρατική χώρα, πρέπει να αναγνωρίσει τα προηγούμενα εγκλήματά της. Είπε στο Gatestone:
«Η Τουρκία δεν θα μπορέσει να απελευθερωθεί από το δολοφονικό της παρελθόν και το μελανό σημείο όσον αφορά τη γένεσή της ως κράτος, αν δεν αναγνωρίσει τη γενοκτονία των εγγενών χριστιανών λαών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, επιτρέποντας έτσι στους απογόνους των θυμάτων το σθένος που απαιτείται για να ξεπεράσουν τα τραύματα, που προκύπτουν από τα απερίγραπτα σωματικά και συναισθηματικά δεινά των προγόνων τους.
«Η αναγνώριση θα μπορούσε επίσης να απελευθερώσει τον Τουρκικό λαό από την ενοχή και τη ντροπή, σηματοδοτώντας έτσι την έναρξη μιας νέας διαδικασίας συμφιλίωσης μεταξύ της Τουρκίας και των απογόνων των θυμάτων γενοκτονίας καθώς και μεταξύ της Τουρκίας και των γειτόνων της, ιδιαίτερα της Ελλάδας, της Αρμενίας και της Κύπρου.»
Η Uzay Bulut, δημοσιογράφος από την Τουρκία, είναι Distinguished Senior Fellow στο Gatestone Institute.