Η υποστηριζόμενη από το Ιράν παλαιστινιακή τρομοκρατική ομάδα Χαμάς επιδιώκει εδώ και καιρό να πυροδοτήσει έναν εμφύλιο πόλεμο μεταξύ των Αράβων και των Εβραίων πολιτών του Ισραήλ. Τα τελευταία χρόνια, η Χαμάς καλεί τα δύο εκατομμύρια Άραβες πολίτες του Ισραήλ να εξεγερθούν εναντίον της χώρας τους και να συμμετάσχουν στην Τζιχάντ κατά του Ισραήλ.
Οι προσπάθειες της Χαμάς ήταν εν μέρει επιτυχείς τον Μάιο του 2021, όταν ορισμένοι Άραβες επιτέθηκαν στους Εβραίους γείτονές τους. Οι επιθέσεις σημειώθηκαν ταυτόχρονα με μια ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση στη Λωρίδα της Γάζας. Αυτή η επιχείρηση ξεκίνησε ως απάντηση στις ρουκέτες που εκτοξεύτηκαν από τη Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές τρομοκρατικές ομάδες στο Ισραήλ. Ευτυχώς, η βία που ξέσπασε το 2021 τελείωσε γρήγορα.
Έκτοτε, οι Άραβες πολίτες του Ισραήλ φαίνεται ότι αναθεώρησαν το λάθος που έκαναν στο κάλεσμα της Χαμάς για εξέγερση εναντίον της ίδιας της χώρας τους. Μετά την επίθεση της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία 1200 Ισραηλινών και τον τραυματισμό χιλιάδων, οι Άραβες πολίτες του Ισραήλ όχι μόνο απέφυγαν να προβούν σε βίαιες ενέργειες κατά των Εβραίων συμπολιτών τους, αλλά έχουν προβεί σε καταγγελία των φρικαλεοτήτων.
Μια δημοσκόπηση που διεξήχθη μετά τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου έδειξε ότι η πλειοψηφία των Αράβων πολιτών του Ισραήλ (68%) πιστεύει ότι η επίθεση δεν αντικατοπτρίζει τις αξίες της αραβικής κοινωνίας, ούτε τον παλαιστινιακό λαό και το ισλαμικό έθνος. Η δημοσκόπηση διαπίστωσε επίσης ότι το 86% των Αράβων υποστηρίζει τη βοήθεια σε εθελοντικές προσπάθειες πολιτών κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, ενώ το 70% ανέφερε ότι αισθάνεται μέρος του Ισραήλ και των προβλημάτων του.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, η καθηγήτρια Mούνα Mαρούν, Αντιπρόεδρος και Κοσμήτορας Έρευνας στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα και πρώην επικεφαλής του Τμήματος Νευροβιολογίας Sagol, η πρώτη γυναίκα αραβικής καταγωγής που κατείχε ανώτερη θέση καθηγητή στις φυσικές επιστήμες, είπε:
«Είμαι Ισραηλινή αραβικής καταγωγής. [...] Ντρέπομαι. Φταίει η Χαμάς. [...] Για χάρη της ανθρωπότητας, εκλιπαρώ την αραβική κοινότητα να προχωρήσει και να δείξει ευφυΐα και υπευθυνότητα κατανοώντας την εβραϊκή ρητορική, όπως εμείς τους ζητάμε να κατανοήσουν τη δική μας εδώ και 75 χρόνια. Για πρώτη φορά, ως αραβική μειονότητα, καλούμαστε να σταθούμε με ενσυναίσθηση και να κατανοήσουμε την πλειοψηφία. [...]
Στην πόλη της Χάιφα, υπάρχουν μικτές γειτονιές και μικτές πολυκατοικίες. Στο πανεπιστήμιο, Εβραίοι και Άραβες μαθαίνουν και εξελίσσονται μαζί. Αυτό είναι το παράδειγμα που πρέπει να αντιγράψει το Ισραήλ για να απομακρυνθεί από την τραγωδία της 7ης Οκτωβρίου.
Το γεγονός ότι οι Άραβες ταυτίζονται με το Ισραήλ καταδεικνύει ότι η αραβική κοινότητα στο Ισραήλ φιλοδοξεί να ενσωματωθεί περαιτέρω στην κοινωνία και να αποστασιοποιηθεί από κακόπιστους παράγοντες όπως η Χαμάς. [...]
Οι ισραηλινοί Άραβες και οι Εβραίοι είναι σαν το αλάτι και το πιπέρι: και τα δύο ανήκουν στο τραπέζι και μόλις τα πασπαλίσουμε στο πιάτο είναι σχεδόν αδύνατο να τα ξεχωρίσουμε. Πρέπει να αγκαλιάσουμε και να αγαπήσουμε το κοινό μας πεπρωμένο δουλεύοντας ο ένας με τον άλλον, δεσμευόμενοι σε ουσιαστικό διάλογο και κατανόηση ότι όταν πρόκειται για συνύπαρξη και κοινή ζωή, δεν υπάρχει τίποτα να φοβηθεί κανείς».
Η Μαρούν, από το Πανεπιστήμιο της Χάιφα, είναι μεταξύ άλλων γυναικών αραβικής καταγωγής που κατέχουν ανώτερες θέσεις σε ισραηλινά πανεπιστήμια.
Το 2021, το διοικητικό συμβούλιο του Εβραϊκού Πανεπιστημίου στην Ιερουσαλήμ ανακοίνωσε ότι η καθηγήτρια Mόνα Kούρι-Kασαμπρί είχε εκλεγεί Αντιπρόεδρος Στρατηγικής και Διαφορετικότητας στο πανεπιστήμιο. Ήταν η πρώτη φορά που ένα μέλος της αραβικής κοινότητας διορίστηκε στην ανώτερη θέση του αντιπροέδρου. «Είναι μεγάλη μου τιμή που είμαι το πρώτο άτομο αραβικής καταγωγής που θα υπηρετήσω από τη θέση του αντιπροέδρου του Εβραϊκού Πανεπιστημίου», δήλωσε η Κούρι-Kασαμπρί.
«Νιώθω σίγουρη ότι η εμπειρία μου τόσο μέσα στην αίθουσα διδασκαλία όσο και σε ανώτερους ρόλους στο Πανεπιστήμιο θα μου χρησιμεύσει στην προώθηση των στρατηγικών στόχων και των αξιών της συμπερίληψης αυτού του σπουδαίου ιδρύματος».
Εκτός από την εκπαίδευση, ο ιατρικός τομέας στο Ισραήλ χρησίμευε πάντα ως πρότυπο ισότητας και συνύπαρξης Εβραίων και Αράβων. Εβραίοι και Άραβες ασθενείς μοιράζονται συχνά το ίδιο δωμάτιο στα ισραηλινά νοσοκομεία, όπου Εβραίοι και Άραβες γιατροί και νοσοκόμες εργάζονται μαζί.
Το ποσοστό των αραβοϊσραηλινών γιατρών στο Ισραήλ έχει αυξηθεί. Μέχρι το τέλος του 2021, οι γιατροί αραβικής καταγωγής αποτελούσαν το 24% των ισραηλινών γιατρών ηλικίας 67 ετών και κάτω. Την ίδια χρονιά, το 43% των νέων αδειών άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος χορηγήθηκε σε Άραβες και Δρούζους γιατρούς. Το ποσοστό των Αράβων πολιτών σε άλλα επαγγέλματα υγείας είναι επίσης σημαντικό.
Η Φαχίμα Άμπας είναι ερευνήτρια στο Adva Center, μια ισραηλινή προοδευτική δεξαμενή σκέψης που παρακολουθεί τις κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις. Σύμφωνα με τα λεγόμενά της:
«Τα νοσοκομεία, όπου τόσα άτομα βιώνουν πόνο και ασθένειες, είναι επίσης τόποι συνεργασίας μεταξύ Εβραίων και Αράβων γιατρών. Είναι καθήκον μας να το θυμόμαστε αυτό και να ενισχύσουμε αυτή τη συνεργασία τόσο στην καθημερινότητα όσο και σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης».
Το 2022, ο δικαστής Kαλέντ Καμπούμπ έγινε ο πρώτος μουσουλμάνος που διορίστηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ. Όλοι οι προηγούμενοι αραβοϊσραηλινοί δικαστές του 15μελούς δικαστηρίου ήταν χριστιανοί, γεγονός που αποτελεί ακόμη ένα παράδειγμα πώς οι Άραβες πολίτες του Ισραήλ έχουν πρόσβαση σε ανώτερες θέσεις στον δημόσιο τομέα.
Το 2019, ο Σαμίρ Χατζ-Γέχια έγινε ο πρώτος Άραβας επικεφαλής μεγάλης τράπεζας στο Ισραήλ όταν διορίστηκε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Bank Leumi.
Από το 1948, περισσότεροι από 80 άραβες πολίτες έχουν εκλεγεί ως μέλη της Kνέσετ (κοινοβούλιο) του Ισραήλ. Το 2020, η Κνέσετ είχε 17 μέλη αραβικής καταγωγής σε σύνολο 120 μελών.
Μια έρευνα που διεξήχθη από το Κέντρο Moshe Dayan του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ διαπίστωσε ότι το 57% των ισραηλινών Αράβων πιστεύει ότι η Χαμάς σκόπιμα στόχευσε αμάχους, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά, κατά τη διάρκεια της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου. Τουλάχιστον το 54% επιδοκιμάζει τη συμμετοχή αράβων Ισραηλινών στις προσπάθειες να δοθεί μια εξήγηση στον κόσμο σχετικά με τη θέση του Ισραήλ στον πόλεμο. Ένα άλλο 66% των ισραηλινών Αράβων είναι υπέρ της ένταξης ενός αραβικού κόμματος στον κυβερνητικό συνασπισμό του Ισραήλ.
Η μελέτη ξεκίνησε από το Πρόγραμμα Konrad Adenauer για την Αραβοεβραϊκή Συνεργασία, που αποτελεί μέρος του Κέντρου Moshe Dayan Μεσανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Ο επικεφαλής του προγράμματος, Αρίκ Ρουντνίτσκι, είπε ότι η μελέτη αποδεικνύει ότι οι άραβες Ισραηλινοί ταυτίζονται περισσότερο με το Ισραήλ από ό,τι στο παρελθόν:
«Ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου μεταστροφή στις θέσεις των Αράβων πολιτών του Ισραήλ. Εκδηλώνεται στο γεγονός ότι για πρώτη φορά, σε αντίθεση με όλες τις προηγούμενες έρευνες, η ταυτότητα του ισραηλινού πολίτη παίζει εξίσου ισχυρό ρόλο ―για τους αραβοϊσραηλινούς― ως εθνική αραβική ταυτότητα».
Ενώ η στάση των ισραηλινών Αράβων απέναντι στο Ισραήλ είναι ενθαρρυντική, ορισμένοι από τους ηγέτες τους συνεχίζουν να ενεργούν ενάντια στα συμφέροντα του λαού τους. Αυτοί οι ηγέτες, μεταξύ των οποίων νυν και πρώην μέλη της ισραηλινής Κνέσετ (κοινοβούλιο), εκμεταλλεύονται εδώ και καιρό το δημοκρατικό σύστημα της χώρας για να εμπλακούν σε αντι-ισραηλινή ρητορική.
Αυτοί οι ηγέτες θα κάνουν τα πάντα για να τραβήξουν την προσοχή των μέσων ενημέρωσης ―ακόμη κι αν αυτό σημαίνει υποκίνηση εναντίον του Ισραήλ. Γνωρίζουν ότι όταν ασχολούνται με τα πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Άραβες ψηφοφόροι τους ―όπως η ανεργία και η φτώχεια― κανείς δεν θα γράψει γι αυτά στα μέσα ενημέρωσης. Ωστόσο, όταν αυτοί οι ηγέτες κάνουν φλογερές δηλώσεις κατά του Ισραήλ, συχνά κερδίζουν πηχυαίους τίτλους και πρωτοσέλιδα. Γι αυτούς ισχύει η ρήση, «δεν με νοιάζει τι γράφεις για μένα αρκεί να γράφεις σωστά το όνομά μου».
Με τη συμμετοχή τους σε υποκινήσεις κατά του Ισραήλ, αυτοί οι ισραηλινοί Άραβες ηγέτες προκαλούν τεράστια ζημιά στους ίδιους τους ψηφοφόρους τους. Αυτοί οι ηγέτες κάνουν τους ισραηλινούς Άραβες να φαίνονται σαν να είναι «μυστικοί πράκτορες» ―ένας εχθρός εκ των έσω. Αυτοί οι ηγέτες πυροδοτούν φόβο και δυσπιστία μεταξύ Εβραίων και Αράβων στο εσωτερικό του Ισραήλ, ενώ αγνοούν ότι οι περισσότεροι ισραηλινοί Άραβες ισχυρίζονται ότι νιώθουν άνετα να ζουν μέσα στο εβραϊκό κράτος.
Οι φρικαλεότητες της 7ης Οκτωβρίου με υποκίνηση της Χαμάς δεν έκαναν διάκριση μεταξύ Εβραίων και Αράβων, ηλικιωμένων και νέων, ανδρών και γυναικών, μαύρων και λευκών. Τουλάχιστον 23 άραβες Ισραηλινοί πολίτες δολοφονήθηκαν από τρομοκράτες της Χαμάς κατά τη διάρκεια της επίθεσης εκείνη την ημέρα ή από επιθέσεις με ρουκέτες της Χαμάς τις επόμενες ημέρες. Τα περισσότερα από τα θύματα ήταν Βεδουίνοι που ζούσαν στο νότιο Ισραήλ. Επιπλέον, αρκετοί Βεδουίνοι άνδρες και γυναίκες απήχθηκαν από τη Χαμάς.
Την επομένη της σφαγής, ο ισραηλινός Άραβας blogger Nουσέιρ Γιασίν, ευρέως γνωστός ως «Nas Daily», δημοσίευσε τα εξής στο X (πρώην Twitter):
«Για μεγάλο χρονικό διάστημα αγωνιζόμουν να κατανοήσω την ταυτότητά μου. Ήμουν ένας Παλαιστίνιος που γεννήθηκε στο Ισραήλ. Όπως... τι στο διάολο! Πολλοί από τους φίλους μου αρνούνται μέχρι σήμερα να πουν τη λέξη "Ισραήλ" και αυτοαποκαλούνται μόνο "Παλαιστίνιοι". Ήμουν 12 ετών, αυτό δεν είχε νόημα για μένα. Έτσι, αποφάσισα να αναμίξω τα δύο και να γίνω "Παλαιστινιο-ισραηλινός". Νόμιζα ότι αυτός ο όρος αντικατόπτριζε το ποιος ήμουν. Πρώτα Παλαιστίνιος, και μετά Ισραηλινός. Όμως, μετά τα πρόσφατα γεγονότα, άρχισα να σκέφτομαι. Και να σκέφτομαι. Και να σκέφτομαι. Και τότε οι σκέψεις μου μετατράπηκαν σε θυμό. Συνειδητοποίησα ότι αν το Ισραήλ δεχόταν ξανά μια τέτοια «εισβολή», εμείς δεν θα ήμασταν ασφαλείς. Για έναν τρομοκράτη που εισβάλλει στο Ισραήλ, όλοι οι πολίτες είναι στόχοι. [...] Και δεν θέλω να ζήσω υπό μια παλαιστινιακή κυβέρνηση. Που σημαίνει ότι έχω μόνο ένα σπίτι, ακόμα κι αν δεν είμαι Εβραίος: το Ισραήλ».
Αν οι ισραηλινοί Άραβες θέλουν να εξασφαλίσουν ένα μέλλον με ευημερία για τους εαυτούς τους και τα παιδιά τους, πρέπει να απαλλαγούν από εξτρεμιστές Άραβες ηγέτες που μιλούν και ενεργούν ενάντια στα συμφέροντα της αραβικής κοινότητας στο εσωτερικό του Ισραήλ. Εάν αυτοί οι Άραβες ηγέτες είναι δυσαρεστημένοι που ζουν στο Ισραήλ, μπορούν να μετακομίσουν στη Δυτική Όχθη, τη Λωρίδα της Γάζας ή οποιαδήποτε αραβική χώρα ―όπου σύντομα θα τους λείψει η δημοκρατία και η ελευθερία λόγου που είχαν στο Ισραήλ.
Ο Khaled Abu Toameh είναι βραβευμένος δημοσιογράφος με έδρα την Ιερουσαλήμ.