 Ο Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτωρ Όρμπαν (όρθιος) δήλωσε πρόσφατα: «Χρειαζόμαστε μια νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμευμένη να υπερασπίζει τα σύνορα της Ευρώπης.» (φωτογραφία Laszlo Balogh/Getty Images) |
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε να επιβληθούν άνευ προηγουμένου πειθαρχικές κυρώσεις στην Ουγγαρία λόγω υποτιθέμενων παραβιάσεων των «ιδρυτικών αξιών» της ΕΕ. Η ΕΕ κατηγόρησε την ουγγρική κυβέρνηση για επιθέσεις εναντίον των μέσων ενημέρωσης, των μειονοτήτων και του κράτους δικαίου.
Ο Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας αρνήθηκε τις κατηγορίες και δήλωσε ότι αυτές αποτελούν αντίποινα στην άρνηση της κυβέρνησής του να υποδεχθεί στην χώρα μετανάστες από τον ισλαμικό κόσμο.
Η μομφή απεικονίζει μια ακόμη ομοβροντία στην τελική αναμέτρηση μεταξύ των στρατοπέδων «Ευρωπαϊστών» και «Ευρωσκεπτικιστών» περί λαϊκισμού και εθνικισμού προ των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάιο του 2019.
Στην συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Σεπτεμβρίου στο Στρασβούργο οι ευρωβουλευτές υπερψήφισαν, με 448 ψήφους έναντι 197 κατά και με απαιτούμενο όριο αριθμό πλέον των δύο τρίτων, την πυροδότηση του Άρθρου 7 εναντίον της Ουγγαρίας. Ήταν η πρώτη φορά που μια τέτοια κοινοβουλευτική ενέργεια έλαβε χώρα εναντίον ενός κράτους-μέλους· η εξέλιξη δύναται να οδηγήσει τελικά στην απώλεια του δικαιώματος ψήφου της Ουγγαρίας στα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Το άρθρο 7, ενίοτε αποκαλούμενο και ως «η πυρηνική επιλογή», απειλεί με επιβολή κυρώσεων τα κράτη-μέλη της ΕΕ που κρίνεται ότι παραβιάζουν τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ, οι οποίες ορίζονται ως η «ελευθερία, δημοκρατία, σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών, [καθώς] και το κράτος δικαίου».
Ο Όρμπαν κατηγορείται για υπονόμευση της ανεξαρτησίας του ουγγρικού νομικού συστήματος και των μέσων επικοινωνίας· για την διεξαγωγή δικαστικής διαμάχης εναντίον του CEU (Πανεπιστήμιο Κεντρικής Ευρώπης), που ίδρυσε ο γεννηθείς στην Ουγγαρία ευεργέτης Τζωρτζ Σόρος· για κακομεταχείριση αιτούντων άσυλο και προσφύγων και θέσπιση νόμου σύμφωνα με τον οποίο η προσφορά βοήθειας σε αυτούς από δικηγόρους ή ακτιβιστές συνιστά κακουργηματική πράξη.
Το άρθρο 7 προβλέπει δύο στάδια, το πρώτο στο οποίο λαμβάνονται «προληπτικά μέτρα» (Άρθρο 7.1) ακολουθούμενο από το δεύτερο των «τιμωρητικών μέτρων» (Άρθρο 7.2)· οι κυβερνήσεις των χωρών-μελών της ΕΕ θα πρέπει τώρα να αποφασίσουν για το αν θα επιβάλουν κυρώσεις. Η Ουγγαρία ενδέχεται να αποφύγει την σοβαρότερη κύρωση, αυτήν της αναστολής του δικαιώματος ψήφου της χώρας στο μπλοκ, μιας και αυτό απαιτεί ομοφωνία και η Πολωνία –που έχει τους δικούς της διαπληκτισμούς με την ΕΕ- έχει υποσχεθεί να υποστηρίξει τον Όρμπαν.
Τον Δεκέμβριο του 2018 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ένα μη δεσμευτικό ψήφισμα, το οποίο παρότρυνε τις χώρες-μέλη της ΕΕ να «προσδιορίσουν άμεσα» αν η Πολωνία παραβιάζει τις αξίες της ΕΕ με τις αλλαγές που υφίσταται το νομικό της σύστημα.
Ο πήχης για την ενεργοποίηση του άρθρου 7 βρίσκεται ψηλά· απαιτείται μια πλειοψηφία δύο τρίτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Προσπάθειες που έγιναν στο παρελθόν να υπάρξει ένα ψήφισμα καταδικαστικό για την Ουγγαρία έπεσαν στο κενό, λόγω έλλειψης υποστήριξης ιδιαίτερα από πλευράς του ΕυρωπαΙκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), της κεντροδεξιάς πανευρωπαϊκής ομάδας στην Ευρωβουλή, στην οποία το Fidesz, το κόμμα του Όρμπαν, συμμετέχει ως μέλος.
Η διαδικασία της ψηφοφορίας για την ενεργοποίηση του άρθρου 7 προχώρησε μετά την αναπάντεχη ανακοίνωση υποστήριξης του μέτρου αυτού από τον ηγέτη του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ. Η αιτία της αλλαγής στάσης του Βέμπερ αποσαφηνίσθηκε πριν περάσουν δύο εβδομάδες, όταν ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για την διαδοχή του Ζαν-Κλωντ Γιουνγκέρ στην θέση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η μεταστροφή του Βέμπερ αποτελεί σχεδόν σίγουρα μέρος της προσπάθειας να κερδίσει η υποψηφιότητά του μία υπερκομματική υποστήριξη.
Η απόφαση του Βέμπερ θα δημιουργήσει ερωτήματα σχετικά με την μελλοντική σχέση Όρμπαν και ΕΛΚ, της μεγαλύτερης ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ακριβώς σε μία στιγμή που αυτός ορκίστηκε να ενοποιήσει τον χώρο των εθνικιστών προκειμένου να καταπολεμηθεί η πολιτική των ανοικτών θυρών για την μετανάστευση που ασκεί η ΕΕ.
Τον Αύγουστο, ο Όρμπαν και ο Ιταλός Υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι δεσμεύθηκαν να αναζητήσουν - ενόψει των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάιο του 2019 - μία συντονισμένη στρατηγική ικανή να συντρίψει το υπέρ της μετανάστευσης Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών (PES), ένα πανευρωπαϊκό κόμμα που αντιπροσωπεύει τα εθνικού επιπέδου σοσιαλιστικά κόμματα όλων των χωρών-μελών της ΕΕ. Στόχο των δύο ανδρών αποτελεί η αλλαγή της πολιτικής σύνθεσης των ευρωπαϊκών θεσμών, συμπεριλαμβανομένων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να αντιστραφούν οι πολιτικές ανοικτών θυρών της ΕΕ για την μετανάστευση.
«Χρειαζόμαστε μια νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμευμένη να υπερασπίζει τα σύνορα της Ευρώπης», δήλωσε ο Όρμπαν. «Χρειαζόμαστε μετά τις εκλογές μία Επιτροπή που δεν θα τιμωρεί τις χώρες –όπως η Ουγγαρία- που προστατεύουν τα σύνορά τους».
Ο Όρμπαν επιτέθηκε στον Βέμπερ και απηύθυνε έκκληση στο ΕΛΚ να «ξαναβρει τον δρόμο του στην πορεία που χάραξαν οι ιδρυτές ... και στις αξίες, τις κατευθύνσεις, το θάρρος και τον χαρακτήρα που θα εξασφαλίσουν ότι η χριστιανική προσέγγιση –η χριστιανική συντηρητική προσέγγιση- έχει και αυτή μια παράταξη στην Ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή και οι άνθρωποι που σκέπτονται κατ' αυτόν τον τρόπο αντιπροσωπεύονται και αυτοί στην Ευρώπη. Επειδή κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει σήμερα». Προσέθεσε ότι το ΕΛΚ έχει παραλύσει λόγω πολιτικής ορθότητας:
«Τα τελευταία χρόνια έχουμε χάσει τον χαρακτήρα μας και έχουμε εγκαταλείψει τις διδαχές των ιδρυτικών μας πατέρων. Μετατραπήκαμε σε μία ευρωπαϊκή πολιτική οικογένεια χωρίς χαρακτήρα, που δεν έχει μία ανεξάρτητη θέληση, που είναι μονίμως προσεκτική και μετράει τα βήματά της – ενώ για κάθε σκοπό και στόχο χορεύουμε στους ρυθμούς των σοσιαλιστών και των φιλελευθέρων. Το ΕΛΚ έχει μόνο μία μέριμνα: να αποτρέψει –Θεός φυλάξοι- κάποια επίπληξη από τον ευρωπαϊκό τύπο ή στα ευρωπαϊκά φόρα».
Η ενεργοποίηση του άρθρου 7 εναντίον της Ουγγαρίας είναι πνευματικό τέκνο της Ολλανδής Γιούντιτ Σαρτζεντίνι, μέλους του κόμματος των Πρασίνων, η οποία κατέθεσε την πρόταση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. «Αυτό αφορά κυρίως στα δικαιώματα των Ούγγρων πολιτών», έγραψε στο tweet μετά την ψηφοφορία στο Στρασβούργο.
Τον Απρίλιο του 2018 η Σαρτζεντίνι δημοσίευσε μία έκθεση 26 σελίδων που έθετε προβληματισμούς σχετικά με το νομικό καθεστώς, την διαφθορά, την ελευθερία έκφρασης και τα δικαιώματα των μεταναστών στην Ουγγαρία. (Αξίζει να σημειωθεί, ότι το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένως κατηγορηθεί για διαφθορά και σταθερά απορρίπτει μία συνεργασία με εξωτερικούς ελεγκτές).
Ο Όρμπαν που αναφερόμενος στην ούτως ειπείν έκθεση Σαρτζεντίνι χαρακτηρίζοντάς την «έκθεση Σόρος», χρεώνει τους συντάκτες της έκθεσης για το ότι δεν έστειλαν ούτε καν μία επιτροπή διερεύνησης των δεδομένων στην Ουγγαρία και για το ότι το ντοκουμέντο αυτό σφύζει ανακριβειών. Κατηγόρησε την ίδια την Σαρτζεντίνι για αντιδημοκρατική συμπεριφορά:
«Πριν από μερικούς μήνες ... στην Ουγγαρία έγιναν εκλογές. Ο ουγγρικός λαός αποφάσισε για το τι πρέπει να γίνει, και κατά την προεκλογική περίοδο συζητήθηκαν όλα τα θέματα – συμπεριλαμβανομένων του CEU (Πανεπιστήμιο Κεντρικής Ευρώπης), των ΜΚΟ, και όλων των κρισίμων πολιτικών ζητημάτων. Και ο λαός αποφάσισε για τα ζητήματα αυτά. Και τώρα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναλαμβάνει να ανατρέψει την απόφαση που πήρε ο λαός της Ουγγαρίας και να εξαναγκάσει την ουγγρική κυβέρνηση να εφαρμόσει όσα προσπαθούν να μας επιβάλλουν αντικαθιστώντας με αυτά το αποτέλεσμα της λαϊκής ετυμηγορίας».
Πριν από την ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλωντ Γιουνγκέρ εξεφώνησε το για το έτος 2018 διάγγελμά του περί της «Κατάστασης στην Ένωση» - τιτλοφορούμενο «Η ώρα της ευρωπαϊκής κυριαρχίας»- με το οποίο προειδοποίησε για τον ανερχόμενο εθνικισμό και για τον κίνδυνο που αυτό αποτελεί για την ΕΕ. Προειδοποίησε ότι «Το άρθρο 7 θα πρέπει να εφαρμόζεται όποτε απειλείται η έννομη τάξη».
Αργότερα ο Γιουνγκέρ χαιρέτισε την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου:
«Αν ήμουν μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα ψήφιζα υπέρ της εφαρμογής του άρθρου 7. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει χρήση των εργαλείων που διαθέτουμε, λαμβάνοντας μέτρα εναντίον χωρών που δεν σέβονται την νομοθεσία της ΕΕ. Συμφωνώ με την σημερινή απόφαση».
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας Πέτερ Σίγιαρτο χλεύασε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας. Το αποκάλεσε «μικροπρεπή εκδίκηση» των «υπέρ της μετανάστευσης» πολιτικών:
«Η Ουγγαρία και ο ουγγρικός λαός καταδικάστηκαν επειδή αποδείξαμε ότι η μετανάστευση δεν είναι αναγκαία και ότι μπορεί να ανασχεθεί».
Πολιτικοί από άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ υποστήριξαν την κυβέρνηση Όρμπαν. Στην Βρετανία, παραδείγματος χάριν, το υπέρ του Brexit μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νάιτζελ Φάρατζ στιγμάτισε την αντιπαράθεση με την Ουγγαρία σαν «στημένη δίκη» και πρόσθεσε:
«Δόξα τω Θεώ υπάρχει τουλάχιστον ένας Ευρωπαίος ηγέτης έτοιμος να υπερασπίσει τις αρχές του, το έθνος του, τον πολιτισμό και τον λαό του, αντιμετωπίζοντας έναν τόσο υπερβολικό εκφοβισμό».
Μετά την ψηφοφορία ο Φάρατζ έγραψε στο tweet, ότι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αντανακλά «τα ολοκληρωτικά δεσμά της ΕΕ».
Στην Ολλανδία, ο ηγέτης του Κόμματος Ελευθερίας Γκέερτ Βίλντερς έγραψε στο tweet: «Η Ουγγαρία αποτελεί παράδειγμα για όλες τις χώρες της ΕΕ και ο Όρμπαν είναι ένας ήρωας που του αξίζει το βραβείο Νόμπελ».
Ο Όρμπαν, που βρίσκεται στην εξουσία από τον Μάιο του 2010 και επανεξελέγει σαρώνοντας στις εκλογές τον Απρίλιο του 2018 δεν πρόκειται να μεταπεισθεί από τις ενέργειες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε έναν πύρηνο λόγο που εκφώνησε εκεί στις 11 Σεπτεμβρίου, μία ημέρα πριν από την υπερψήφιση της μομφής, ο Όρμπαν άσκησε αυστηρή κριτική γενικότερα στην έκθεση Σαρτζεντίνι και ειδικότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση:
«Γνωρίζω, ότι έχετε ήδη διαμορφώσει την γνώμη σας. Γνωρίζω, ότι οι περισσότεροι από εσάς θα ψηφίσετε υπέρ της έκθεσης. Όπως επίσης γνωρίζω, ότι η συνεισφορά μου δεν θα σας μεταπείσει. Ωστόσο παρόλα αυτά ήρθα εδώ [στο Στρασβούργο] γιατί προτίθεστε να καταδικάσετε όχι μία κυβέρνηση, αλλά μία χώρα και έναν λαό. Θα καταδικάσετε την Ουγγαρία, που υπήρξε μέλος της οικογένειας των χριστιανικών λαών της Ευρώπης για μία χιλιετία· την Ουγγαρία που συνεισέφερε στην Ιστορία της μεγάλης μας ευρωπαϊκής ηπείρου με τα έργα της και –όταν χρειάστηκε- με το αίμα της. Θα καταδικάσετε την Ουγγαρία που ξεσηκώθηκε και πρώτη πήρε τα όπλα εναντίον του μεγαλύτερου στρατού του κόσμου, εναντίον των Σοβιετικών, που προσέφερε τις μεγαλύτερες θυσίες για την ελευθερία και την δημοκρατία, και που –όταν χρειάστηκε- άνοιξε τα σύνορά της στους απελπισμένους αδελφούς και αδελφές της Ανατολικής Γερμανίας. Η Ουγγαρία πολέμησε για την ελευθερία της και για την δημοκρατία. Στέκομαι εδώ τώρα και βλέπω την Ουγγαρία να κατηγορείται από ανθρώπους που κληρονόμησαν την δημοκρατία, δίχως να χρειαστεί να διακινδυνεύσουν οτιδήποτε προσωπικά στον αγώνα για ελευθερία. Και τώρα αυτοί οι άνθρωποι θέλουν να καταδικάσουν τους αγωνιστές της ελευθερίας της αντικομμουνιστικής δημοκρατικής αντίστασης της Ουγγαρίας.
»Βρίσκομαι εδώ και υπερασπίζω την πατρίδα μου, γιατί για τους Ούγγρους η ελευθερία, η δημοκρατία, η ανεξαρτησία και η Ευρώπη αποτελούν ζητήματα τιμής. Αυτός είναι ο λόγος που σας λέω ότι η έκθεση που έχετε μπροστά σας είναι μία προσβολή στην τιμή της Ουγγαρίας και του ουγγρικού λαού. Οι αποφάσεις της Ουγγαρίας λαμβάνονται από τους ψηφοφόρους στις εθνικές εκλογές. Αυτά που ισχυρίζεσθε δεν είναι τίποτα λιγότερο από του να λέτε ότι ο ουγγρικός λαός δεν είναι αρκετά ικανός ώστε να τον εμπιστευθούμε να κρίνει ότι τον αφορά. Πιστεύετε ότι γνωρίζετε καλύτερα τις ανάγκες του ουγγρικού λαού από τον ίδιο τον ουγγρικό λαό. Θα πρέπει λοιπόν να πω, ότι αυτή η έκθεση δεν δείχνει σεβασμό στον ουγγρικό λαό. Αυτή η έκθεση εφαρμόζει δύο μέτρα και δύο σταθμά, αποτελεί κατάχρηση εξουσίας, υπερβαίνει τα όρια της σφαίρας αρμοδιοτήτων και η μέθοδος της υιοθέτησής της αποτελεί παραβίαση των συνθηκών.
»Για εμάς στην Ουγγαρία, η δημοκρατία και η ελευθερία δεν αποτελούν πολιτικά, αλλά ηθικά ζητήματα. Προσπαθείτε τώρα να καταδικάσετε ηθικά και να στιγματίσετε μία χώρα και έναν λαό βασιζόμενοι σε μια αριθμητική πλειοψηφία. Αναλαμβάνετε μία τεράστια ευθύνη καθώς – για πρώτη φορά στην Ιστορία της ΕΕ- προτίθεστε να αποκλείσετε έναν λαό από την διαδικασία της λήψεως αποφάσεων στην Ευρώπη. Προτίθεστε να απογυμνώσετε την Ουγγαρία από το δικαίωμά της να εκπροσωπεί τα δικά της συμφέροντα εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας της οποίας είναι μέλος. Έχουμε και θα εξακολουθήσουμε να έχουμε διαφωνίες: εμείς σκεφτόμαστε διαφορετικά σχετικά με τον χριστιανικό χαρακτήρα της Ευρώπης και τον ρόλο των εθνών και των εθνικών πολιτισμών· αντιλαμβανόμαστε την ουσία και την αποστολή της οικογένειας με διαφορετικούς τρόπους· και έχουμε διαμετρικά αντίθετες απόψεις στο ζήτημα της μετανάστευσης. Αν πράγματι επιδιώκουμε την ενότητα στην διαφορετικότητα, οι διαφορές μας δεν μπορούν να αποτελούν αιτία για τον στιγματισμό της όποιας χώρας, ή για την εξαίρεσή της από την δυνατότητα να συμμετέχει στην κοινή λήψη αποφάσεων. Δεν θα πρέπει να πέσουμε τόσο χαμηλά ώστε να φιμώνουμε αυτούς με τους οποίους διαφωνούμε...
»Κάθε έθνος και κράτος-μέλος έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για το πώς θα οργανώσει την ζωή του στην χώρα του. Οφείλουμε να προστατεύουμε τα σύνορά μας και εμείς μόνο θα πρέπει να αποφασίζουμε με ποιόν θέλουμε να ζούμε μαζί. Κατασκευάσαμε έναν φράχτη και σταματήσαμε την είσοδο σε εκατοντάδες χιλιάδες παράνομους μετανάστες· υπερασπίσαμε την Ουγγαρία και υπερασπίσαμε την Ευρώπη. Σήμερα, για πρώτη φορά στην Ιστορία της ΕΕ, βλέπουμε μία κοινότητα να αποδοκιμάζει τους συνοριακούς φρουρούς της.
»Ας μιλήσουμε ανοιχτά: Θέλετε να καταδικάσετε την Ουγγαρία επειδή ο ουγγρικός λαός αποφάσισε ότι η χώρα μας δεν θα μετατραπεί σε μία χώρα μεταναστών. Με όλον τον σεβασμό, αλλά με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο, απορρίπτω τις απειλές, τους εκβιασμούς, τις συκοφαντικές και ανέντιμες κατηγορίες που εγείρονται εναντίον της Ουγγαρίας και του ουγγρικού λαού από τις υπέρ της μετανάστευσης και των μεταναστών δυνάμεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σας ενημερώνω με όλον τον σεβασμό, ότι όποια απόφαση κι αν λάβετε, η Ουγγαρία δεν πρόκειται να υποκύψει σε εκβιασμούς: Η Ουγγαρία θα εξακολουθήσει να υπερασπίζεται τα σύνορά της, να σταματάει την παράνομη μετανάστευση και να υπερασπίζει τα δικαιώματά της – και εναντίον σας, αν αυτό χρειασθεί. Εμείς οι Ούγγροι είμαστε έτοιμοι για τις εκλογές του ερχόμενου Μαϊου, όπου επιτέλους ο λαός θα έχει την ευκαιρία να αποφασίσει για το μέλλον της Ευρώπης και θα έχει την δυνατότητα να αποκαταστήσει την δημοκρατία στην ευρωπαϊκή πολιτική».
Ο Soeren Kern είναι συνεργάτης του Ινστιτούτου Gatestone που εδρεύει στην Νέα Υόρκη.