 Αντιμετωπίζοντας αυτήν την υπαρξιακή κρίση, μια καθοδική πορεία όπου οι Ευρωπαίοι φαίνεται να εξαφανίζονται σιγά σιγά καθώς δεν αναπαράγονται, φαίνεται ότι η Ευρώπη έχει επίσης χάσει την εμπιστοσύνη της στις αξίες του Διαφωτισμού που απέκτησε με κόπο, όπως οι ατομικές ελευθερίες, η λογική και η επιστήμη που αντικαθιστούν τις δεισιδαιμονίες και ο διαχωρισμός της εκκλησίας και του κράτους. Αξίες που είναι ζωτικής σημασίας αν η Ευρώπη επιθυμεί να επιβιώσει. (Πηγή εικόνας: Pixabay) |
«Η πιθανότητα να γίνει η Ευρώπη μουσείο ή πολιτιστικό πάρκο ψυχαγωγίας για τους νεόπλουτους της παγκοσμιοποίησης δεν αποκλείεται.» Αυτή η σκέψη για την Ευρώπη ως ένα τεράστιο πολιτιστικό θεματικό πάρκο παρουσιάστηκε από τον πρόσφατα αποθανόντα ιστορικό Γουόλτερ Λακέρ, ο οποίος, λόγω της μακρινής πρόβλεψής του για την κρίση στην Ευρώπη, ονομάστηκε ως «απαραίτητος απαισιόδοξος». Ο Λακέρ ήταν ο πρώτος που κατάλαβε πως το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή η ήπειρος υπερβαίνει την οικονομία. Το θέμα είναι πως οι μέρες της Ευρώπης ως δύναμης έχουν περάσει. Λόγω των χαμηλών ποσοστών γεννήσεων, η Ευρώπη συρρικνώνεται δραματικά. Αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, ο Λακέρ δήλωσε πως σε εκατό χρόνια από τώρα ο πληθυσμός της Ευρώπης «θα είναι μόνο ένα κλάσμα του σημερινού, και σε διακόσια, ορισμένες χώρες μπορεί να έχουν εξαφανιστεί».
Δυστυχώς, ο «θάνατος της Ευρώπης» πλησιάζει, έχει γίνει εμφανής και συζητιέται πιο συχνά από δημοφιλείς συγγραφείς.
«Σε μια εποχή όπου η λογοτεχνία περιθωριοποιείται συνεχώς στην δημόσια ζωή, ο Μισέλ Ουελμπέκ αποτελεί υπενθύμιση πως οι συγγραφείς μπορούν να απεικονίσουν την κοινωνία φορές που ειδήμονες και ειδικοί αποτυγχάνουν,» έγραψαν οι New York Times για τον αναμφισβήτητα σημαντικότερο Γάλλο συγγραφέα. Ο Ουελμπέκ «μιλάει» μέσα από τα διάσημα μυθιστορήματα του, όπως το Υποταγή, και τις δημόσιες διαλέξεις του. Το τελευταίο συνέδριο που παρευρέθη ο Ουελμπέκ στις Βρυξέλλες— για το βραβείο Όσβαλντ Σπενγκλερ, στη μνήμη του συγγραφέα του βιβλίου Η παρακμή της Δύσης— ήταν αφιερωμένο σε αυτό το θέμα. «Εν κατακλείδι» είπε ο Ουελμπέκ, «ο δυτικός κόσμος στο σύνολό του διαπράττει αυτοκτονία».
Γιατί η Ευρώπη έχει εμμονή με τη δική της φθίνουσα δημογραφία και με την συνεχώς αυξανόμενη μετανάστευση από την Αφρική;
Σύμφωνα με τον Ross Douthat, που γράφει στους The New York Times, «Οι προσπάθειες ελέγχου του πληθυσμού που υποστηρίζονται από τη Δύση στον αναπτυσσόμενο κόσμο» έχουν «επιστρέψει στο προσκήνιο» για τρεις λόγους:
«Επειδή ο αριθμός των γεννήσεων στην Αφρική δεν έχει επιβραδυνθεί τόσο γρήγορα όσο περίμεναν κάποτε οι δυτικοί εμπειρογνώμονες, επειδή τα δημογραφικά στοιχεία της Ευρώπης ακολουθούν το νόμο του Μακρόν προς τον τάφο και επειδή οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν είναι πλέον τόσο αισιόδοξοι για την αφομοίωση των μεταναστών όπως πριν μερικά χρόνια».
Ο Douthat αναφέρεται σε δύο ομιλίες του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν. Το 2017, ο Μακρόν αποκάλεσε τα προβλήματα της Αφρικής «πολιτισμικά» και εξέφρασε με λύπη πως «αντιστοιχούν εφτά ή οχτώ παιδιά ανά γυναίκα». Σε άλλη ομιλία του στο Gates Foundation, ο Μακρόν είπε: «Δείξτε μου τη γυναίκα που αποφάσισε, όντας πλήρως μορφωμένη, να αποκτήσει εφτά, οχτώ ή εννιά παιδιά». Το ερώτημα που θέτει έμμεσα ο Μακρόν είναι: Πως μπορεί η Ευρώπη να διαχειριστεί τους δικούς τις μορφωμένους ανθρώπους και τους χαμηλούς δείκτες γεννήσεων ενώ έχει να αντιμετωπίσει τη μαζική μετανάστευση από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή; Φαίνεται πως η Ευρώπη βρίσκεται σε δημογραφικό αγώνα με τον υπόλοιπο κόσμο και δεν μπορεί παρά να χάσει.
Αντιμετωπίζοντας αυτήν την υπαρξιακή κρίση, μια καθοδική πορεία όπου οι Ευρωπαίοι φαίνεται να εξαφανίζονται σιγά σιγά καθώς δεν αναπαράγονται, φαίνεται ότι η Ευρώπη έχει επίσης χάσει την εμπιστοσύνη της στις αξίες του Διαφωτισμού που απέκτησε με κόπο, όπως οι ατομικές ελευθερίες, η λογική και η επιστήμη που αντικαθιστούν τις δεισιδαιμονίες και ο διαχωρισμός της εκκλησίας και του κράτους.
Αξίες που είναι ζωτικής σημασίας αν η Ευρώπη επιθυμεί να επιβιώσει. Ο διακεκριμένος ιστορικός Βίκτορ Ντέιβις Χάνσον έγραψε πρόσφατα:
«Με βάση τους μεγάλους ιστορικούς παράγοντες που καθορίζουν την πολιτισμική εξουσία- καύσιμο, ενέργεια, εκπαίδευση, δημογραφία, πολιτική σταθερότητα και στρατιωτική δύναμη - η Ευρώπη εξασθενεί. Καταβάλλει μόλις το 1,4% του συλλογικού της ΑΕΠ για την άμυνα... Και με δείκτη γονιμότητας λιγότερο από 1.6%, η Ευρώπη σιγά σιγά συρρικνώνεται και γερνάει-- εξ ου και η κοντόφθαλμη μεταναστευτική πολιτική της Άνγκελα Μέρκελ, η οποία προφανώς θεωρεί τη μετανάστευση επίσης ως λύση για τη δημογραφική κρίση και έναν τρόπο για χαμηλού κόστους εργασία».
Ωστόσο, όπως έγραψε ο Γουόλτερ Λακέρ, «ακόμη και αν η παρακμή της Ευρώπης είναι μη αναστρέψιμη, δεν υπάρχει κανένας λόγος για να καταρρεύσει».
Πως μπορεί να αποφύγει κανείς αυτή τη κατάρρευση;
Σε μια πρόσφατη Ευρωπαϊκή συνάντηση, Ο υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας, Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος ηγείται του αντιμεταναστευτικού κόμματος, δήλωσε:
«Έχω ακούσει συναδέλφους να λένε ότι χρειαζόμαστε τη μετανάστευση επειδή ο πληθυσμός της Ευρώπης γερνάει, αλλά έχω μια εντελώς διαφορετική οπτική γωνία... Πιστεύω πως βρίσκομαι στη κυβέρνηση για να βοηθήσω τους νέους ανθρώπους μας να αποκτήσουν ξανά τον ίδιο αριθμό παιδιών που είχαν πριν μερικά χρόνια και όχι για να μεταφέρω τους καλύτερους από τη νεολαία της Αφρικής στην Ευρώπη. Ίσως στο Λουξεμβούργο να πρέπει να το κάνουν αυτό, αλλά στην Ιταλία πρέπει να βοηθήσουμε τον κόσμο να κάνει περισσότερα παιδιά, παρά να φέρουμε μοντέρνους σκλάβους (από την Αφρική) για να αντικαταστήσουμε τα παιδιά που δεν κάνουμε».
Στη συνέχεια, απευθυνόμενος άμεσα σε μια διακοπή από τον υπουργό εξωτερικών του Λουξεμβούργου, Jean Asselborn, ο Σαλβίνι πρόσθεσε:
«Απαντώ ήρεμα στην δική σου οπτική γωνία η οποία διαφέρει από την δική μου... Αν στο Λουξεμβούργο χρειάζεστε νέα μετανάστευση, προτιμώ να κρατήσω την Ιταλία για τους Ιταλούς και να ξεκινήσουμε να κάνουμε παιδιά και πάλι».
Ο Σαλβίνι βλέπει καθαρά ποιο είναι το μέλλον της Ιταλίας. Κάτω από αμετάβλητες συνθήκες, ο πληθυσμός της Ιταλίας θα μπορούσε να καταρρεύσει, φθάνοντας μόλις πάνω από 16 εκατομμύρια κατοίκους σε σύγκριση με τα 59 εκατομμύρια που είναι σήμερα. Αυτή η ανησυχητική πρόβλεψη προέκυψε φέτος στο ετήσιο Φεστιβάλ Στατιστικής και Δημογραφίας της Ιταλίας, όπου ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Ρώμης, Matteo Rizzolli, δήλωσε:
«Επειδή αυτό συμβαίνει για εκατό χρόνια, ακόμη και αν είμαστε κατά 8 εκατομμύρια λιγότεροι σε 20 χρόνια, αν συνεχίσουμε έτσι, δεν θα αυξήσουμε τον αριθμό των γεννήσεων».
Επομένως, η Ευρώπη έχει χωριστεί ανάμεσα στους επονομαζόμενους «Ευρωπαϊστές», οι οποίοι πιστεύουν ότι οι νέοι μετανάστες είναι απαραίτητοι για να σταματήσουν τη δημογραφική κατάρρευση της ΕΕ και οι «Ευρωσκεπτικιστές» που θέλουν να τη ξεπεράσουν μόνοι τους. Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, για παράδειγμα, κάλεσε τους Ευρωπαίους να σταματήσουν τη «δημογραφική πτώση» επενδύοντας περισσότερο σε παραδοσιακές οικογένειες. Εν τω μεταξύ, ο Ιταλός Καθολικός Αρχιεπίσκοπος Gian Carlo Perego είπε:
«Η πρόκληση για την Ιταλία είναι να συμφιλιώσει μια χώρα που πεθαίνει με νέους ανθρώπους που έρχονται από αλλού, προκειμένου να ξεκινήσει μια νέα ιστορία. Αν κλείσουμε την πόρτα μας στους μετανάστες, θα εξαφανιστούμε».
Ο Σαλβίνι ακόμη πρότεινε μια άλλη ιδέα σε συνέντευξή του στους The Times:
«Μια χώρα που δεν κάνει παιδιά είναι καταδικασμένη να πεθάνει... Δημιουργήσαμε ένα υπουργείο για την οικογένεια για να εργαστούμε για τη γονιμότητα, παιδικούς σταθμούς και για ένα φορολογικό σύστημα που θα λαμβάνει υπόψη τις μεγάλες οικογένειες. Στο τέλος αυτής της εντολής, η κυβέρνηση θα κριθεί περισσότερο για τον αριθμό των νεογέννητων παρά για το δημόσιο χρέος της χώρας».
Ο Σαλβίνι είπε πως διακυβεύονται «η παράδοση, η ιστορία και η ταυτότητα» της Ιταλίας – η αριστερά χρησιμοποιεί την υπογονιμότητα ως «δικαιολογία» για να «μεταφέρει μετανάστες».
Άλλος ένας καθολικός επίσκοπος, ο Andrew Nkea Fuanya στη πόλη Mamfe του Καμερούν, δήλωσε πρόσφατα σχετικά με τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων στην Ευρώπη:
«Είναι μεγάλη υπόθεση. Και θα τολμήσω να πω πως, ειδικά με την εισβολή του Ισλάμ, αν κοιτάξουμε την ιστορία, όπου η Εκκλησία αποκοιμήθηκε, παρεκτράπη από το Ευαγγέλιο και το Ισλάμ βρήκε την ευκαιρία να έρθει. Αυτό βλέπουμε στην Ευρώπη, πως η Εκκλησία κοιμάται και το Ισλάμ συνεχώς πλησιάζει... Η Ευρώπη ισλαμοποιείται και αυτό θα επηρεάσει την Αφρική.»
Η παρακμή και ο μετασχηματισμός της Ευρώπης είναι φανεροί και στη Γαλλία. Σύμφωνα με νέα στατιστικά στοιχεία του Γαλλικού Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών, το όνομα Μωάμεθ (Mohammed) και πολλά άλλα παραδοσιακά μουσουλμανικά ονόματα κατατάσσονται πρώτα στη λίστα με τα πιο δημοφιλή ονόματα μωρών στο γαλλικό διαμέρισμα Σεν Σαν Ντενί (1,5 εκατομμύρια κάτοικοι). Αξιοσημείωτο γεγονός αποτελεί πως δύο δημοσιογράφοι της δημοφιλούς εφημερίδας Le Monde, οι Gérard Davet και Fabrice Lhomme, πρόσφατα δημοσίευσαν ένα βιβλίο με τίτλο Inch'allah : l'islamisation à visage découvert («Αν ο Αλλάχ επιθυμεί: Το εκτεθειμένο πρόσωπο του εξισλαμισμού») , μια έρευνα που αφορά τον «εξισλαμισμό» της περιοχής του Σεν Σαν Ντενί.
Εντωμεταξύ, μια έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο από το εβδομαδιαίο περιοδικό L'Express έδειξε ότι στη Γαλλία «μεταξύ 2000 και 2016 ο αριθμός των παιδιών με τουλάχιστον έναν αλλοδαπό γονέα αυξήθηκε από 15 σε 24 τοις εκατό». Η Die Welt αναφέρει πως σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία, στη Δυτική Γερμανία, το 42% των παιδιών ηλικίας κάτω των έξι ετών προέρχονται από οικογένειες μεταναστών.
Η μαζική μετανάστευση χωρίς προηγούμενο στην Ευρώπη φαίνεται να έχει προκαλέσει περισσότερο κακό απ' ότι καλό. Ο Γουόλτερ Λακέρ έγραψε:
«... η ανεξέλεγκτη μετανάστευση δεν ήταν ο μόνος λόγος για την παρακμή της Ευρώπης. Σε συνδυασμό με άλλες ατυχίες, οδήγησε σε μία βαθιά κρίση· χρειάζεται ένα θαύμα για να ανακάμψει η Ευρώπη από αυτή τη δύσκολη θέση».
Τόσο ο Ματέο Σαλβίνι όσο και ο Μισέλ Ουελμπέκ επεσήμαναν ότι το δράμα μιας γηράσκουσας και κουρασμένης Ευρώπης δεν αποτελεί κομματικό ή εκλογικό ζήτημα, αλλά πολιτιστικό. Το ζήτημα αυτό θα καθορίσει επίσης και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο η πολιτική ανοικτών συνόρων ενδεχομένως να καταστρέψει.
Ο χρόνος τελειώνει. Όπως δήλωσε ο Ουελμπέκ σε ομιλία για το Βραβείο Όσβαλντ Σπενγκλερ:
«Η άνοδος του Ισλάμ μόλις αρχίζει, επειδή η δημογραφία είναι με το μέρος του και επειδή η Ευρώπη, η οποία έχει σταματήσει να κάνει παιδιά, έχει εισέλθει σε μια κατάσταση αυτοκτονίας. Και δεν είναι μια αργή αυτοκτονία. Εφόσον έχει φτάσει σε ποσοστά γεννήσεων 1,3 ή 1,4, τότε στην πραγματικότητα τα πράγματα προχωρούν πολύ γρήγορα.»
Ο Τζούλιο Μεότι, πολιτιστικός συντάκτης στο Il Foglio, είναι Ιταλός δημοσιογράφος και συγγραφέας.