 Μεταξύ του 2002 και του 2016, η τουρκική κυβέρνηση έχτισε τουλάχιστον 39 νέα τεμένη στο τουρκικό τμήμα της Κύπρου (πληθ. 326.000) -- συμπεριλαμβανομένου του τεμένους Χαλά Σουλτάν στη Λευκωσία (φωτογραφία), το οποίο μπορεί να χωρέσει 3.000 άτομα. (Φωτό του Matthieu Clavel /AFP από Getty Images) |
Ένα tweet που έγινε διάσημο από έναν άγνωστο Τούρκο δείχνει πόσο αξιοθρήνητα παράλογοι μπορούν να γίνουν μερικοί Τούρκοι όσον αφορά τους ατέλειωτους πολέμους τους με τον υπόλοιπο κόσμο:
«Θα πρέπει να βομβαρδίσουμε την τουρκική Κύπρο για να δείξουμε στον κόσμο τι ψυχοπαθητικό έθνος είμαστε. Ο κόσμος θα πρέπει να σκεφτεί τι είναι ικανοί να κάνουν οι τρελοί Τούρκοι στους άλλους εάν έκαναν αυτό στο "μωρό" τους» ―@spleenistanbul
Η «τουρκική Κύπρος» εδώ είναι το αποσχισμένο κρατίδιο της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ), αναγνωρισμένο μόνο από την Τουρκία ― επίσης γνωστό στους Τούρκους ως «μωρό-πατρίδα». Από τότε που η Τουρκία εισέβαλε στο βόρειο τμήμα του νησιού το 1974 ως απάντηση σε ένα πραξικόπημα από Ελληνοκύπριους που στόχευε στην προσάρτηση της Κύπρου στην Ελλάδα, το «κυπριακό ζήτημα» αποτελεί εμβληματική αντανάκλαση των μιλιταριστικών και εθνικιστικών διαθέσεων της Τουρκίας.
Η Κύπρος, πατρίδα της θεάς Αφροδίτης και «νησί των πικρολέμονων», έχει ιστορικό εισβολών, κατοχών και εθνικών συγκρούσεων. Το 1571, οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Κύπρο και την κατέστησαν μία από τις αποικίες τους μέχρι το 1878, όταν ο ρωσικός στρατός εισέβαλε και έφτασε στα προάστια της Κωνσταντινούπολης. Οι θυμωμένοι Τούρκοι κατηγόρησαν τον Σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Β′ για την κατάρρευση σχεδόν της αυτοκρατορίας τους. Οι νεο-Οθωμανοί της εποχής έκαναν ακόμη και αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον τού «Κόκκινου Σουλτάνου» ο οποίος ζήτησε βρετανική βοήθεια για την επιβίωσή του. Η Βρετανία συμφώνησε να προστατεύσει τον σουλτάνο και να βοηθήσει τους Οθωμανούς ενάντια στην εισβολή του ρωσικού στρατού, αλλά με μία προϋπόθεση: να παραχωρήσει την Κύπρο στη Βρετανική Αυτοκρατορία. Γεγονός το οποίο, το 1878, πραγματοποίησε η πάσχουσα κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης.
Με τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923, το νέο, κοσμικό τουρκικό κράτος αναγνώρισε επίσημα τη βρετανική ηγεμονία επί της Κύπρου. Το 1938, η Τουρκία απαγόρευσε ακόμη και τη χορήγηση υπηκοότητας στους Τουρκοκύπριους προκειμένου να αποφευχθεί η συρρίκνωση της τουρκικής κοινότητας στο νησί. Κατά τη δεκαετία του 1950 και του 1960, έντονη εθνικιστική διάθεση για την τύχη των Τουρκοκυπρίων ανάγκασε τις τουρκικές κυβερνήσεις να επανεξετάσουν την μάλλον ειρηνική κυπριακή τους πολιτική. Οι βίαιες εθνικές συγκρούσεις το 1963-64 πυροδότησαν ένα νέο κύμα τουρκικού και τουρκοκυπριακού εθνικισμού που υποστήριζε τη διαίρεση του νησιού κατά μήκος τουρκικών και ελληνικών γραμμών. Τότε ήρθε το 1974. Σήμερα, η Λευκωσία, η κυπριακή πρωτεύουσα, είναι η μόνη διαιρεμένη πόλη στην Ευρώπη. Η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, όπως ανακηρύχθηκε το 1982, δεν έχει αναγνωριστεί από άλλη χώρα εκτός από την Τουρκία. Αυτή είναι η επίσημη ιστορία.
Ο πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας της Κύπρου, Μουσταφά Ακιντζί, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα The Guardian που δημοσιεύθηκε στις 6 Φεβρουαρίου, σήμανε συναγερμό, κάτι που δεν έχουν σημάνει πολλοί Τουρκοκύπριοι πολιτικοί μέχρι στιγμής. Ο Ακιντζί, σοσιαλιστής και πτυχιούχος αναγνωρισμένου πανεπιστημίου της Άγκυρας, δήλωσε ότι υποστηρίζει την επανένωση του νησιού υπό ομοσπονδιακή «στέγη». Αν αυτό δεν συμβεί, είπε ο Ακιντζί, η βόρεια Κύπρος θα είναι όλο και περισσότερο εξαρτώμενη από την Άγκυρα η οποία θα μπορούσε τελικά να την καταπιεί ως de facto τουρκική επαρχία.
Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης είπε επίσης ότι δεν έχει κανένα πρόβλημα με τη μεταφορά της μητέρας-μωρού. Ωστόσο, θα προτιμούσε ανεξάρτητες, αδελφικές σχέσεις με την Άγκυρα. Για τους Τούρκους, η Τουρκία είναι η πατρίδα και η Κύπρος είναι το «μωρό-πατρίδα». Ο Ακιντζί υπαινίσσεται κάποια επιφυλακτικότητα από τη μεριά του για την τουρκική επιρροή και προτείνει μια καλύτερη: αδελφικές σχέσεις μεταξύ δύο ανεξάρτητων κρατών. Η «μη αντίρρησή του σχετικά με τη μεταφορά της μητέρας-μωρού» είναι ο διπλωματικός τρόπος να εκφράζει την προτίμησή του χωρίς να έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με την Άγκυρα.
Στην Άγκυρα, επικράτησε πανδαιμόνιο. Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είπε ότι οι δηλώσεις του Ακιντζί (σύμφωνα με τις οποίες παρομοιάστηκε επίσης η πιθανή προσάρτηση στην Τουρκία με την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία) ήταν «πολύ ατυχείς». Ο πιο αφοσιωμένος (και εθνικιστής) υποστηρικτής του Ερντογάν, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, αποκάλεσε τον Ακιντζί «προδότη» και τον κατηγόρησε ότι «συμπεριφέρεται σαν Ελληνοκύπριος». Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε: «Δεν έχω συνεργαστεί ποτέ με πιο αναξιόπιστο πολιτικό».
Κάτω από την ασυνήθιστη τουρκική-τουρκοκυπριακή προστριβή βρίσκεται ακριβώς ο ίδιος λόγος για τον οποίο ο Ερντογάν έρχεται σε αντίθεση με περισσότερο από τον μισό τουρκικό λαό: μια εκ των άνω συστηματική προσπάθεια της κυβέρνησης για εξισλαμισμό της κοινωνίας.
Μεταξύ του 2002, όταν ανέλαβε την εξουσία το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, και του 2016, η Άγκυρα έχτισε τουλάχιστον 39 νέα τεμένη στο τουρκικό τμήμα της Κύπρου (πληθ. 326.000) ― συμπεριλαμβανομένου του τεμένους Χαλά Σουλτάν στη Λευκωσία, το οποίο μπορεί να χωρέσει 3.000 άτομα. Το ισοδύναμο θα ήταν η οικοδόμηση μιας συναγωγής στο Ισραήλ που θα χωρούσε 90.000 άτομα.
Τον Ιανουάριο του 2018, αρκετές χιλιάδες Τουρκοκύπριοι διαδήλωσαν εναντίον όσων θεωρούν ανεπιθύμητη επιρροή της Τουρκίας, η οποία ενθάρρυνε ακροδεξιές ομάδες να επιχειρήσουν να καταπνίξουν όσες απόψεις ήταν αντίθετες. Οι διαδηλωτές αψήφησαν τη δυνατή βροχή προκειμένου να εκφράσουν την αντίθεσή τους για την αναστάτωση που προκαλούν στην Τουρκία «φασιστικά και εξτρεμιστικά» κομμάτια της κοινωνίας.
Η κυβέρνηση του Ερντογάν διαθέτει απλόχερα τα χρήματα των Τούρκων φορολογούμενων σε θρησκευτικά ιδρύματα, ενώσεις, ΜΚΟ και σχολές Κορανίων στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο μέσω της Αντιπροσωπείας Τουρκικής Βοήθειας. Η Τουρκία ίδρυσε επίσης μια (σουνιτική μουσουλμανική) θεολογική ακαδημία αγνοώντας ταυτόχρονα τις τοπικές επικρίσεις εναντίον της.
«Θα μπορούσα να υπολογίσω ένα οθωμανικό τέμενος τεσσάρων μιναρέδων χτισμένο στη μέση μιας πεδιάδας στην εθνική οδό Λευκωσίας-Ερτζάν (αεροδρόμιο)... Ένα τεράστιο τέμενος που συμβολίζει ότι ένας νέος Οθωμανός σουλτάνος βρίσκεται στην εξουσία. Και όχι μόνον αυτό. Έχουν κατασκευαστεί τεμένη σε όλες τις περιοχές της βόρειας Κύπρου, συμπεριλαμβανομένων των πρώην Ελληνικών Ορθοδόξων Εκκλησιών», είπε ο Yusuf Kanlı, εξέχων Τουρκοκύπριος αρθρογράφος, στο Gatestone Institute. «Όλες αυτές οι προσπάθειες έχουν ενοχλήσει τους Τουρκοκύπριους».
Ενώ ο Ερντογάν και οι Ισλαμιστές του δεν είναι αρκετά τρελοί για να βομβαρδίσουν τη νότια πλευρά του «μωρού-πατρίδα», οι ύπουλες προσπάθειες εξισλαμισμού έχουν τη δυνατότητα να χωρίσουν «τη μητέρα από το μωρό» για πάντα.
Ο Burak Bekdil, ένας από τους κορυφαίους δημοσιογράφους της Τουρκίας, πρόσφατα απολύθηκε από την πιο γνωστή εφημερίδα της χώρας μετά από 29 χρόνια, επειδή έγραψε στο Gatestone τι συμβαίνει στην Τουρκία. Είναι μέλος του Middle East Forum.